آثار باستانی اسپانیا

مقاله

• تاراکو (Tarraco)
• لاس مدولاس (Las Médulas)
• سگوبریگا (Segóbriga)
• مدینه الزهرا (Medina Azahara)
• ایتالیکا (Itálica)
• مریدا (Mérida)
• جمع‌بندی

تاراکو (Tarraco)

در ایالت کاتالونیا، شهر امروزی تاراگونا، روزگاری قلب تپنده امپراتوری روم در شبه‌جزیره ایبری بود. «تاراکو» (Tarraco)، پایتخت استان بزرگ «هیسپانیا تاراگوننسیس»، نه‌تنها یک شهر مهم، بلکه یک مرکز استراتژیک و فرهنگی محسوب می‌شد. اهمیت این مجموعه از آثار باستانی اسپانیا، در حفظ گسترده بناهای یادبود آن نهفته که به‌همین‌دلیل، سازمان یونسکو آن‌ها را در فهرست میراث جهانی ثبت کرده است.

با ورود به این سایت، شکوه رومی به‌وضوح قابل‌لمس است. آمفی‌تئاتر عظیم تاراکو، با ظرفیت ۱۵۰۰۰ تماشاگر، دقیقا در کنار دریای مدیترانه ساخته شده و صحنه‌ای دراماتیک برای نبردهای گلادیاتوری فراهم می‌کرد. علاوه‌براین، ویرانه‌های سیرک بزرگ، فروم مرکزی و برجسته و مهم‌تر از همه، قنات شگفت‌انگیز آن که به «پل شیطان» معروف است، گواهی بر مهندسی پیشرفته رومیان در دو هزار سال پیش هستند. این آثار، نه‌تنها سنگ‌هایی کهن، بلکه اسنادی مکتوب از یک دوران طلایی به‌حساب می‌آیند.

لاس مدولاس (Las Médulas)

لاس مدولاس در لئون، یک ویرانه به معنای سنتی کلمه نیست؛ بلکه شاهکار مهندسی و یک فاجعه زیست‌محیطی تاریخی است. رومیان در جستجوی طلا، روشی بی‌رحمانه برای استخراج به نامRuina Montium  (تخریب کوه) را به‌کار گرفتند. در این فرایند، آن‌ها آب را از طریق کانال‌های پیچیده و تونل‌ها به داخل کوه‌ها هدایت می‌کردند تا با نیروی عظیم هیدرولیک، کوه‌ها را فروریزانده و طلای مدفون را استخراج کنند.

امروزه، آنچه از این آثار باستانی اسپانیا باقی‌مانده، یک منظره طبیعی خیره‌کننده است که کاملا تحت تاثیر فعالیت‌های انسانی قرار گرفته است. تپه‌های مخروطی شکل و مایل به قرمز با پوشش گیاهی سبز، یادآور شبح‌هایی از عملیات باستانی هستند. این مکان یک پارک طبیعی-تاریخی به‌حساب می‌آید. همچنین، لاس مدولاس در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، مساحتی بالغ بر ۱۲۰۰۰ هکتار را در بر می‌گیرد و داستان عطش سیری‌ناپذیر امپراتوری روم به ثروت را روایت می‌کند.

سگوبریگا (Segóbriga)

سگوبریگا در استان کوئنکا، نمونه‌ای کامل از یک شهر رومی است که از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار بود. این شهر بر روی یک تپه مشرف به دره رودخانه گیگویلا ساخته شد و به‌دلیل قرارگیری بر سر چهارراه‌های مهم، به یک مرکز پر رونق تجاری تبدیل گشت و می‌توانست تا ۶۰۰۰ نفر جمعیت را در خود جای دهد. سگوبریگا پس از سقوط امپراتوری روم نیز برای مدتی به‌عنوان یک اسقف‌نشین تحت حکومت ویزیگوت‌ها به حیات خود ادامه داد.

بااین‌حال، با ورود فاتحان مسلمان، اهمیت آن کاهش یافت و رهبران مذهبی و جمعیت به‌مرور به سمت شمال مهاجرت کردند. این رویداد باعث شد تا تئاتر، آمفی‌تئاتر و فروم شهر به‌تدریج متروک شوند. ویرانه‌های سگوبریگا که با دقت بسیار حفاری شده‌اند، تصویری واضح از یک شهر کامل رومی ارائه می‌دهند. بازدید از این نمونه‌های خیره‌کننده از آثار باستانی اسپانیا تجربه‌ای است که شما را مستقیما به قلب زندگی شهری رومی می‌برد.

مدینه الزهرا (Medina Azahara)

تاریخ باستانی اسپانیا تنها در ویرانه‌های رومی خلاصه نمی‌شود. در چندکیلومتری شهر کوردوبا، بقایای «مدینه الزهرا» (Madinat al-Zahra)، شهر درخشان، گواهی بر اوج قدرت و شکوه خلافت اسلامی در قرون‌وسطی است. این شهر-کاخ در قرن دهم میلادی به‌دستور عبدالرحمن سوم، خلیفه قدرتمند کوردوبا، ساخته شد.

هدف از ساخت این کاخ، نمایش قدرت و مشروعیت خلافت در رقابت با دیگر قدرت‌های اسلامی بود. مدینه الزهرا به‌سرعت به نمادی از هنر و معماری دوران طلایی اسلامی تبدیل شد. شهری که علاوه‌بر اقامتگاه خلیفه، شامل مراکز اداری، مسجد و خانه‌های اشرافی بود. اگرچه این مجموعه باشکوه مدت کوتاهی پس از ساخت ویران شد، اما بقایای آن، به‌ویژه تالارهای پذیرایی و طرح‌های هندسی، عظمت بی‌نظیری را به نمایش می‌گذارند و نشان می‌دهند که تاریخ آثار باستانی اسپانیا چقدر متنوع و غنی است.

ایتالیکا (Itálica)

در نزدیکی شهر سویل (سوییا)، ویرانه‌های ایتالیکا قرار دارند که نه‌تنها یکی از مهم‌ترین مراکز رومی در آندالوسیا بود، بلکه زادگاه دو امپراتور بزرگ روم، یعنی تروجان (Trajan) و هادریان (Hadrian) است. این موضوع، به‌تنهایی به این مکان اهمیت ویژه‌ای در تاریخ امپراتوری روم می‌بخشد.

آمفی‌تئاتر ایتالیکا به لحاظ ابعاد، یکی از بزرگ‌ترین‌ها در جهان رومی محسوب می‌شد و می‌توانست تا ۲۵۰۰۰ نفر را در خود جای دهد. اما آنچه این سایت را برجسته می‌کند، محله‌های مسکونی آن است که به‌خوبی حفظ شده‌اند و طرح‌بندی دقیق جاده‌ها، سیستم فاضلاب و کاشی‌کاری‌های پیچیده (موزاییک‌ها) ویلاهای اشرافی را به نمایش می‌گذارند. ایتالیکا یک میراث زنده است و بازدید از این آثار باستانی اسپانیا، فرصتی برای قدم‌زدن در محله‌هایی است که امپراتورها در آنجا متولد شده و بزرگ شده‌اند.

مریدا (Mérida)

شهر مریدا در منطقه اکسترمادورا که در دوران رومی با نام «آگوستا امریتا» (Augusta Emerita) شناخته می‌شد، مهم‌ترین مرکز رومی در غرب شبه‌جزیره ایبری بود. این شهر به‌عنوان پناهگاهی برای سربازان بازنشسته تاسیس شد و به‌سرعت به یک مرکز شهری، سیاسی و اقتصادی شکوفا تبدیل گشت. امروزه، مریدا بیشترین تعداد از بناهای یادبود رومی را در اسپانیا در خود جای‌داده است.

از قنات باشکوه «معجزه‌ها» (Acueducto de los Milagros) تا معبد دیانا و پل رومی بر رودخانه گوادیانا. اما بدون شک، نگین تاج این شهر، تئاتر رومی آن است که یکی از بهترین آثار باستانی اسپانیا و تمام جهان رومی محسوب می‌شود. این تئاتر نه‌تنها به‌خوبی حفظ شده، بلکه هر تابستان میزبان جشنواره بین‌المللی تئاتر کلاسیک مریدا است و ۲۰۰۰ سال پس از ساخت، همچنان کاربری اصلی خود را حفظ کرده است.

جمع‌بندی

از شکوه مهندسی رومی در تاراکو و مریدا تا خلاقیت اسلامی در مدینه الزهرا و عظمت ویرانگر لاس مدولاس، اسپانیا کتابخانه‌ای از تمدن‌ها است که صفحات آن با سنگ و خاک نوشته شده‌اند. هر یک از این مکان‌ها، داستان‌هایی از زندگی، نبرد، ایمان و سقوط را در خود نهفته‌اند و از بازدیدکنندگان دعوت می‌کنند تا گذشته را با تمام جزئیات آن درک کنند. برنامه‌ریزی برای دیدن این مجموعه ارزشمند از آثار باستانی اسپانیا را در اولویت سفرهای تاریخی خود قرار دهید تا عظمت تاریخ را از نزدیک لمس کنید.