مراحل کامل تحصیل در خارج از کشور|راهنمای جامع از دانشگاه تا ویزا

مقدمه

• چرا تحصیل در خارج از کشور؟
• برنامه ریزی زمانی برای تحصیل در خارج از کشور
• گام اول: انتخاب رشته تحصیلی
• گام دوم: انتخاب محل تحصیل
• گام سوم: انتخاب برنامه تحصیلی
• گام چهارم: تعیین بودجه تحصیلی
• گام پنجم: اپلای برای چند دانشگاه
• گام ششم: گذراندن آزمون زبان انگلیسی
• گام هفتم: اقدام برای بورسیه‌ها
• گام هشتم: دریافت نامه پذیرش و تضمین صندلی
• گام نهم: اقدام برای دریافت ویزای تحصیلی
• گام دهم: برنامه ریزی برای سفر
• نکات مهم انتخاب دانشگاه مناسب برای تحصیل در خارج از کشور
• جمع بندی

آیا به فکر تحصیل در خارج از کشور هستید اما کمی احساس سردرگمی می‌کنید؟ جای تعجب نیست که نزدیک به 100.000 مدرک تحصیلی از دانشگاه‌های گوناگون در سراسر جهان تنها در پلتفرم Mastersportal به ثبت رسیده باشد. ممکن است روند انتخاب دانشگاه مناسب و آماده‌سازی کمی پیچیده به نظر برسد، اما اگر گام به گام پیش بروید، خیلی زود آماده سفر و بسته‌بندی چمدانتان خواهید شد. ما این راهنما را برای کمک به شما تهیه کرده‌ایم تا هر چیزی که باید بدانید، از انتخاب رشته مناسب تا دریافت ویزای تحصیلی را درک کنید.

چرا تحصیل در خارج از کشور؟

تحصیل در خارج از کشور فقط به مطالعه کتاب‌ها مربوط نمی‌شود. این تجربه به شما کمک می‌کند تا به عنوان یک فرد رشد کنید، تجربیات شگفت‌انگیز به دست آورید و دوستانی بین‌المللی برای تمام عمر داشته باشید. تحصیل در خارج از کشور می‌تواند اعتماد به نفس شما را افزایش دهد، دیدگاهتان را باز کند و هیجان بیشتری به سفرتان در زندگی ببخشد.

تحصیل در خارج از کشور دیدگاهی جدید به زندگی به شما می‌دهد. این نوع رشد نه‌تنها برای حرفه شما مفید است، بلکه برای خود شما به عنوان یک فرد هم بسیار ارزشمند خواهد بود. انتخاب دانشگاه مناسب در خارج و سفر کردن به شما کمک می‌کند تا مسائل را از دیدگاه‌های جدید ببینید. آشنایی با روش‌های گوناگون تفکر می‌تواند دیدگاه متعادل‌تری به شما بدهد که هم در تحصیل و هم در کار و زندگی بسیار مفید است.

برنامه ریزی زمانی برای تحصیل در خارج از کشور

قبل از ورود به جزئیات تحصیل در خارج از کشور خوب است که یک برنامه زمانی کلی در ذهن خود داشته باشید.

• 1 سال قبل از آغاز تحصیل: شروع تحقیق درباره دوره‌ها و مقصدها
• 9 ماه قبل از آغاز تحصیل: تعیین بودجه و جستجو برای بورسیه‌های تحصیلی
• 6 ماه قبل از آغاز تحصیل: ارسال درخواست پذیرش به دانشگاه‌های مورد نظر
• 3 ماه قبل از آغاز تحصیل: آماده‌سازی برای دریافت ویزای تحصیلی، محل اقامت و سفر

در ادامه به مراحل کامل شروع تحصیل در خارج از کشور به صورت گام به گام خواهیم پرداخت.

گام اول: انتخاب رشته تحصیلی

بعضی از شما دقیقا رشته مورد نظر خود را می‌دانید و این فوق‌العاده است! اما اگر هنوز مطمئن نیستید، به این فکر کنید که بیشترین علاقه شما به چه چیزی است و چه کاری را می‌توانید به صورت روزانه انجام دهید؟ رشته‌های محبوب مانند مدیریت، مهندسی و پزشکی همیشه انتخاب‌های خوبی هستند، اما چیزی را انتخاب کنید که از آن لذت می‌برید!

• مدیریت و کسب‌وکار (Business and Management)
• فناوری اطلاعات و علوم کامپیوتر (Computer Science and IT)
• مهندسی (Engineering)
• حقوق (Law)
• پزشکی (Medicine)
• روابط بین‌الملل (International Relations)
• روانشناسی (Psychology)

در اینجا چند توصیه راهنما برای انتخاب رشته را ملاحظه می‌کنید.

• به آنچه از انجامش لذت می‌برید، بدون پاداش‌های بیرونی مانند درآمد و احترام، فکر کنید.
• از خودتان بپرسید که آیا دوست دارید کاری مشابه با افراد مورد تحسین جامعه را انجام دهید؟
• نظرات دانشجویان در مورد رشته‌های گوناگون را بخوانید تا بهتر بفهمید که برنامه درسی، میزان تلاش لازم و نتایج تحصیل چگونه است.
• رشته‌های دور از علاقه خودتان را حذف کنید؛ شناخت آنچه نمی‌خواهید در شناخت آنچه می‌خواهید تاثیر دارد.
• ابزارهایی مانند تست‌های شخصیتی یا آزمون‌های شغلی می‌توانند در محدود کردن گزینه‌هایتان به شما کمک کنند.
• مشاغل گوناگون، مسیرهای رسیدن به آن‌ها و فرصت‌های موجود در بازار را بررسی کنید تا ببینید کدام‌یک برای شما جذاب‌تر است.

گام دوم: انتخاب محل تحصیل

بعد از انتخاب رشته، نوبت به انتخاب کشور محل تحصیل می‌رسد. عواملی مثل زبان، فرصت‌های کاری، هزینه تحصیل و زندگی و امکان انتخاب دانشگاه مناسب را در نظر بگیرید. پاسخ دادن به چند سوال زیر می‌تواند برای شما بسیار مفید و راهگشا باشد.

• زبان: آیا زندگی در کشوری غیر انگلیسی‌زبان برایتان راحت است، یا محیطی انگلیسی‌زبان را ترجیح می‌دهید؟
• فرصت‌های کاری: آیا کشور مورد نظر اجازه کار پاره‌وقت به دانشجویان خارجی می‌دهد؟
• هزینه زندگی: آیا زندگی در یک شهر بزرگ یا یک شهر کوچک و آرام را می‌پسندید؟
• آب‌وهوا: آیا با سرمای طولانی‌مدت مشکل دارید یا تحصیل در کشوری با زمستان‌های سخت برایتان مناسب‌تر است؟
• تناسب فرهنگی: آیا از زندگی در آن کشور لذت می‌برید و سازگاری با محیط چقدر برایتان آسان خواهد بود؟
• اعتبار دانشگاه: دانشگاه‌های کشورهای مختلف در رشته انتخابی شما چه جایگاهی دارند؟
• فاصله از خانه: آیا نزدیک‌تر بودن به خانه برایتان اهمیت دارد یا می‌خواهید حس استقلال و ماجراجویی داشته باشید؟

البته اگر برای پذیرش در دانشگاه‌های چند کشور اقدام کنید، ممکن است انتخاب نهایی کاملا در دستان شما نباشد. مثلا برای دانشگاه‌های انگلستان، فنلاند و آلمان درخواست داده‌اید، اما فقط دانشگاه‌های انگلیس شما را پذیرفته‌اند.

گام سوم: انتخاب برنامه تحصیلی

اکنون زمان انتخاب دانشگاه مناسب و برنامه مطالعاتی است. هر دانشگاه یک یا چند برنامه را در همان رشته ارائه می‌دهد که هرکدام برنامه درسی و تمرکز آکادمیک خاص خود را دارند. با مرور کلی برنامه‌های تحصیلی و لیست دوره‌ها شروع کنید. با این کار خواهد دانست که چه چیزی می‌خوانید و رویکرد یادگیری چگونه است. زیرا برخی از برنامه‌ها بر تئوری و برخی دیگر بر مهارت‌های عملی تمرکز دارند.

• مدت زمان تحصیل: بیشتر دوره‌های کارشناسی معمولا 3 تا 4 سال طول می‌کشند، در حالی که دوره‌های کارشناسی ارشد معمولا تا 2 سال زمان می‌برند. به یاد داشته باشید که برخی از رشته‌های بسیار تخصصی ممکن است 5 یا حتی 6 سال زمان ببرند.
• تمام‌وقت یا پاره‌وقت: هرکدام از این گزینه‌ها مزایای خود را دارند. تحصیل پاره‌وقت به شما این امکان را می‌دهد که کار کنید یا همزمان مسئولیت‌های دیگری هم داشته باشید. در حالی که تحصیل تمام‌وقت سریع‌تر است و تجربه کامل‌تری از زندگی دانشگاهی به شما می‌دهد.

گام چهارم: تعیین بودجه تحصیلی

قبل از دریافت ویزای تحصیلی بیایید در مورد مسائل مالی صحبت کنیم. تحصیل در خارج از کشور یک سرمایه‌گذاری قابل توجه است و درک روشنی از تمام هزینه‌های مربوط به آن اهمیت دارد. هزینه‌های تحصیل، مسکن و هزینه‌های زندگی می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد، اما بورسیه‌ها، کمک‌هزینه‌ها و گزینه‌های کمک مالی هم وجود دارد.

محدوده شهریه مقطع لیسانس و کارشناسی ارشد می‌تواند بین 0 تا بیش از 20000 یورو در سال باشد. علاوه بر این، توجه به هزینه‌های زندگی را فراموش نکنید. بسته به شهر و کشور، می‌توانید انتظار هزینه 300 یورو تا بیش از 1000 یورو در ماه را داشته باشید.

گام پنجم: اپلای برای چند دانشگاه

از قرار دادن تمام تخم‌مرغ‌های تحصیلی خود در یک سبد خودداری کنید! حتی اگر به اپلای خود اطمینان دارید، عاقلانه است که در چند دانشگاه درخواست دهید تا شانس خود را برای پذیرش و انتخاب دانشگاه مناسب بالا ببرید.

حتما الزامات و مهلت‌های خاص هر دانشگاه را بررسی کنید. زیرا، ممکن است به طور قابل توجهی متفاوت باشند. داشتن نمرات قوی و انگیزه نامه عالی لازم است، اما اپلای کردن فقط برای یک دانشگاه هنوز هم ریسک دارد. ممکن است پذیرفته شوید، اما عاقلانه است که خود را برای احتمال رد شدن هم آماده کنید.

برخی از کشورها یک سیستم متمرکز دارند که به شما امکان درخواست برای چندین دانشگاه را به طور همزمان می‌دهد. اما در کشورهای دیگر، ممکن است لازم باشد برای هر موسسه به صورت جداگانه درخواست دهید. دب ضمن برخی از دانشگاه‌ها ممکن است فقط به کپی دیجیتال مدارک شما اکتفا کنند. اما در برخی دیگر، علاوه بر نسخه‌های دیجیتال مدارک، نسخه‌های فیزیکی آن‌ها نیز باید از طریق پست ارسال شود.

گام ششم: گذراندن آزمون زبان انگلیسی

برای تحصیل در یک برنامه به زبان انگلیسی در دانشگاه‌های خارج از کشور، ابتدا باید مدرکی از تسلط خود به زبان انگلیسی ارائه دهید. بیشتر دانشگاه‌ها یکی از مدارک زبان انگلیسی زیر را قبول می‌کنند:

• IELTS Academic
• TOEFL iBT
• PTE Academic
• C1 Advanced

باید یکی از این آزمون‌ها را قبل از ثبت‌نام نهایی و انتخاب دانشگاه مناسب بگذرانید. بسته به سطح فعلی زبان انگلیسی شما، ممکن است بتوانید در مدت زمان کمی، تنها با چند روز یا چند هفته آمادگی، آزمون را بگذرانید. اما، اگر زبان شما به بهبود نیاز دارد، بهتر است حداقل چند ماه برای آمادگی وقت بگذارید.

آزمون‌های زبان انگلیسی بین‌المللی چهار مهارت اصلی صحبت کردن، شنیدن، نوشتن و خواندن را ارزیابی می‌کنند. فرمت هر آزمون متفاوت است، اما شامل گوش دادن به گویندگان با لهجه‌های مختلف، پاسخ به سوالات چندگزینه‌ای، نوشتن نامه‌ها و مقالات، پاسخ به سوالات بر اساس انواع مختلف متن‌ها و بسیاری از وظایف دیگر می‌شود.

این آزمون‌‌ها گرامر، دایره واژگان، درک مطلب و بسیاری از توانایی‌های دیگر شما را ارزیابی خواهند کرد. به شرطی که با فرمت آزمون آشنا شوید و به اندازه کافی تمرین کنید، می‌توانید هر آزمونی را با موفقیت پشت سر بگذارید.

گام هفتم: اقدام برای بورسیه‌ها

بورسیه‌ها بهترین دوست شما در تامین هزینه تحصیل بعد از دریافت ویزای تحصیلی هستند. گزینه‌های زیادی وجود دارند، از بورسیه‌های تحصیلی و وام‌های دانشجویی تا گرنت‌هایی (پژوهانه‌ها) که از گروه‌های کمتری حمایت می‌کنند. برخی از بورسیه‌ها باید در زمان اپلای به دانشگاه درخواست شوند. در حالی که برخی دیگر را پس از پذیرش هم می‌توانید درخواست کنید.

وام‌های دانشجویی نیاز به بازپرداخت دارند، در حالی که بورسیه‌ها یا پژوهانه‌ها به شما اعطا می‌شوند و نیازی به بازپرداخت ندارند. با این حال، بورسیه‌ها و گرنت‌ها به‌راحتی به هرکسی داده نمی‌شوند. برای دانشجویان خارجی انواع مختلفی از بورسیه‌ها وجود دارد؛ برخی بر اساس دستاوردهای تحصیلی و برخی دیگر بر اساس نیاز مالی، مقاصد تحقیقاتی و غیره اهدا می‌شوند.

گام هشتم: دریافت نامه پذیرش و تضمین صندلی

این یکی از لذت‌بخش‌ترین و پاداش‌دهنده‌ترین مراحل انتخاب دانشگاه مناسب و شروع به تحصیل در خارج از کشور است. شما برنامه ایده‌آل خود را پیدا کرده‌اید، آزمون زبان انگلیسی را گذرانده‌اید، درخواست خود را ارسال کرده‌اید و حالا پاسخ دانشگاه آمده است و شما پذیرفته شده‌اید! حالا شما در مسیر تبدیل شدن به یک دانشجوی بین‌المللی هستید! اما، اگر در چند دانشگاه پذیرفته شده‌اید چه کار باید کنید؟

اگر دانشگاه مورد علاقه‌تان شما را پذیرفته باشد، تصمیم‌گیری آسان است، اگر این‌طور نیست، عجله نکنید و فورا جواب ندهید. حداقل ۲ یا ۳ روز وقت بگذارید تا ببینید کدام گزینه برای شما بهتر است و بعد از آن، تاییدیه را به دانشگاه مد نظر ارسال کنید. در این فرآیند یا پس از آن ممکن است از شما خواسته شود تا مدارک اضافی یا نسخه‌های رسمی آن‌ها را ارسال کنید.

گام نهم: اقدام برای دریافت ویزای تحصیلی

تمام دانشجویان برای تحصیل در خارج از کشور نیاز به دریافت ویزای تحصیلی دارند. برای این کار، بسیاری از مدارک لازم است و صدور ویزا می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. به همین دلیل باید زودتر درخواست دهید تا شروع تحصیل شما در خارج از کشور از دست نرود.

در حال حاضر، دانشجویان ایرانی برای تحصیل در کانادا، ایالات متحده، چین، استرالیا، بریتانیا نیازمند به اخذ ویزا هستند و این فهرست ادامه دارد. مهم‌ترین توصیه این است که هرچه زودتر بررسی کنید که صدور چه مدت طول می‌کشد. سپس بر اساس زمانی که تحصیل شما شروع می‌شود، برای ویزا درخواست دهید تا در زمان مناسب آن را دریافت کنید.

مدارک عمومی برای دریافت ویزای تحصیلی، عبارتند از:

• پاسپورت معتبر با حداقل 6 ماه اعتبار
• نامه پذیرش از دانشگاه یا موسسه آموزشی
• مدارک اثبات تمکن مالی (صورت‌حساب بانکی، نامه اسپانسر مالی)
• مدارک تحصیلی قبلی (مدرک دیپلم، پیش‌دانشگاهی یا دانشگاهی)
• نتایج آزمون زبان (IELTS، TOEFL یا سایر مدارک مربوطه)
• عکس پرسنلی مطابق با استانداردهای ویزا
• فرم درخواست ویزا به طور کامل پر شده
• بیمه‌نامه مسافرتی و درمانی
• رسید پرداخت هزینه‌های درخواست ویزا
• سوابق پلیسی و عدم سو پیشینه (در برخی کشورها)
• گواهی سلامت پزشکی (در برخی کشورها)

گام دهم: برنامه ریزی برای سفر

اکنون که همه چیز آماده شده، وقت برنامه‌ریزی برای انجام سفر و شروع هیجان است! اگر به یک قاره دیگر یا کشوری دور می‌روید، معمولا پرواز بهترین انتخاب است. حتما محدودیت‌های چمدان را با شرکت هواپیمایی خود بررسی کنید. زیرا شرکت‌های حمل‌ونقل اصلی محدودیت‌های خاصی دارند و هزینه‌های بیشتر برای حمل چمدان‌های اضافی وجود دارد. در برخی کشورها پس از ورود باید با ویزای تحصیلی خود برای دریافت مجوز اقامت نیز درخواست دهید.

نکات مهم انتخاب دانشگاه مناسب برای تحصیل در خارج از کشور

انتخاب دانشگاه مناسب برای تحصیل در خارج از کشور نیازمند بررسی دقیق چندین عامل مهم است:

• رتبه و اعتبار دانشگاه: بررسی رتبه‌بندی جهانی و اعتبار دانشگاه‌ها در رشته‌های گوناگون
• برنامه تحصیلی: تطابق برنامه‌های تحصیلی با علاقه و اهداف شغلی شما
• موقعیت جغرافیایی: انتخاب دانشگاه در شهر مناسب شما از نظر فرهنگی و آب‌وهوایی
• هزینه‌ها: بررسی هزینه تحصیل، خوابگاه، زندگی و امکان دریافت بورسیه‌ها
• زبان تدریس: اطمینان از همخوانی زبان تدریس دانشگاه با زبان مسلط شما (انگلیسی یا زبان دیگری)
• امکانات و خدمات دانشگاهی: دسترسی به امکانات پژوهشی، ورزشی، کتابخانه‌ها و دیگر خدمات
• پشتیبانی برای دانشجویان بین‌المللی: وجود خدمات مشاوره، برنامه‌های حمایت از دانشجویان خارجی و کارآموزی
• فرصت‌های شغلی: امکانات کار در حین تحصیل و فرصت‌های شغلی پس از فارغ‌التحصیلی
• کیفیت زندگی: هزینه‌های زندگی در آن شهر و شرایط اجتماعی و فرهنگی آن
• شبکه فارغ‌التحصیلان: بررسی قدرت شبکه فارغ‌التحصیلان برای ایجاد ارتباطات شغلی در آینده

جمع بندی

تحصیل در خارج از کشور فرایندی جذاب اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. از انتخاب دانشگاه مناسب و بررسی رتبه، زبان تدریس و هزینه‌های دانشگاه شروع کنید. پس از دریافت پذیرش، با آمادگی برای آزمون زبان و اقدام برای بورسیه‌ها، مسیر خود را هموارتر سازید. تایید نهایی پذیرش و ارسال مدارک فیزیکی هم بسیار مهم است. درنهایت باید مدارک لازم را برای دریافت ویزای تحصیلی آماده سازید و درخواست خود را ثبت کنید. با رعایت این مراحل، می‌توانید تجربه‌ای موفق و پربار از تحصیل در یک کشور دیگر داشته باشید.