فهرست مطالب :
- علت داشتن دو زبان نروژ چیست؟
- نینوشک: زبان نروژی روستایی
- بوکمول: زبان نروژی شهری
- فکت مهم زبان نروژ چیست؟
- نروژی یک زبان اسکاندیناویایی است
- زبان نروژی دو استاندارد نوشتاری دارد
- نروژی دارای لهجههای متنوعی است
- کلمات نروژی میتوانند بسیار طولانی باشند
- آهنگ کلام در نروژی مهم است
- زبان نروژی برای نروژیها هویتساز است
- دیگر زبانها در کنار زبان نروژ چیست؟
- سامی
- رودی
- رومانی
- کوین
- دیگر مکان های رواج زبان نروژ چیست؟
- آیا در نروژ انگلیسی صحبت میشود؟
- جمعبندی
اکثر مهاجران میپرسند که زبان نروژ چیست؟ زبان نروژ توسط بیش از 5 میلیون نفر به عنوان زبان مادری در این کشور شمال اروپا صحبت میشود. این زبان از شاخه زبانهای ژرمنی شمالی است و شباهت زیادی به زبانهای سوئدی و دانمارکی دارد. نروژی دو شکل نوشتاری رسمی بوکمول (Bokmål) و نینورسک (Nynorsk) دارد که هر دو در نظام آموزشی و اداری کشور استفاده میشوند. همچنین، دارای گویشهای متعددی است که در مناطق مختلف کشور رواج دارند. یادگیری زبان نروژی به مهاجران و علاقهمندان به فرهنگ اسکاندیناوی کمک میکند تا بهتر با مردم نروژ ارتباط برقرار کنند و فرصتهای شغلی بهتری به دست آورند.
علت داشتن دو زبان نروژ چیست؟
نروژ کشوری در شمال اروپا است که با سوئد (Sverige)، فنلاند (Finland) و روسیه (Russland) هممرز است. با اینکه نروژ فقط ۵.۵ میلیون نفر جمعیت دارد، اما دو زبان نوشتاری رسمی بوکمول (Bokmål) و نینوشک (Nynorsk) دارد که دومی به معنای «نروژی نو» است. اما مناطق رواج دو زبان نروژ چیست؟ نینوشک بیشتر در غرب کشور رایج است، در حالی که بوکمول در شرق محبوبیت بیشتری دارد. هر دو نوع زبان نروژی ریشه در زبان نورونت (norrønt) یا همان نروژی قدیم دارند، زبانی که در دوران وایکینگها در اسکاندیناوی رایج بود. اما نروژ به مدت ۴۳۴ سال (۱۳۸۰ تا ۱۸۱۴) تحت سلطه دانمارک بود و این تاثیر زیادی بر زبان نوشتاری نروژ گذاشت. درنتیجه تا قرن نوزدهم، نروژیها عملا به زبان دانمارکی مینوشتند. پس از استقلال نروژ از دانمارک در ۱۸۱۴، مردم میخواستند زبان نوشتاریشان شبیه چیزی باشد که واقعا صحبت میکردند. اما یک مشکل وجود داشت: نروژ کشوری طولانی و باریک با درهها، جزایر، کوهها و شهرهایی مجزا است که باعث شده تا مردم هر منطقه، نروژی را به سبک خاص خود صحبت کنند. به دلیل موانع جغرافیایی، تجارت خارجی و ارتباطات محلی، مردم نروژ بیش از ۱۳۰۰ گویش مختلف (dialekter) را در طول زمان توسعه دادند. این موضوع تصمیمگیری برای ایجاد یک زبان نوشتاری واحد را بسیار دشوار کرد!
نینوشک: زبان نروژی روستایی
بنابراین راهحل واحد برای زبان نروژ چیست؟ پس از سالها بحثوجدل، دو راهحل برای این مشکل مطرح شد:
۱. ساخت یک زبان جدید از گویشهای محلی
۲. اصلاح زبان دانمارکی و تبدیل آن به نروژی
هیچکس روی یک راهحل واحد توافق نکرد، اما درنهایت، دو نفر به نامهای ایوار اوسِن (Ivar Aasen) و کنوت کنوتسِن (Knut Knudsen) هرکدام راهحل خود را ارائه دادند. ایوار اوسِن که در اورستا (Ørsta) در غرب نروژ به دنیا آمده بود، زندگی خود را وقف مطالعه گویشهای نروژی کرد. او به سراسر کشور سفر کرد تا از گویشهای محلی داده جمعآوری کند. ایوار اوسِن یک زبان نوشتاری جدید به نام لَندسمول (Landsmål) یا همان نینوشک امروزی را بر پایه گویشهای روستایی و نروژی قدیم توسعه داد.
بوکمول: زبان نروژی شهری
در همان زمان، کنوت کنوتسِن، معلم و زبانشناس نروژی، متوجه شد که دانمارکی هنوز بر زبان نوشتاری نروژ مسلط است. او پیشنهاد کرد که بهجای ایجاد یک زبان جدید، دانمارکی را اصلاح کرده و آن را به نروژی نزدیکتر کنیم. او دستور زبان و املا را تغییر داد تا زبان نوشتاری با نروژی گفتاری قشر تحصیلکرده هماهنگتر شود. در سال ۱۸۸۵، هر دو روش نینوشک و بوکمول به عنوان زبانهای نوشتاری رسمی نروژ شناخته شدند و همچنان تا امروز این جایگاه را حفظ کردهاند. با این حال، در سالهای اخیر استفاده از نینوشک در مدارس کاهش یافته است. طبق آمار سال ۲۰۲۳، حدود ۸7 درصد از دانشآموزان دبستان و راهنمایی بوکمول را یاد میگیرند، در حالی که فقط ۱1 درصد نینوشک میخوانند. در کنار این دو، ۰.۱4 درصد زبان سامی (Sami) را میآموزند و 1 درصد هم زبان دیگری را یاد میگیرند.
6 فکت مهم زبان نروژ چیست؟
وقتی میخواهید زبانی جدید یاد بگیرید، آشنایی با ریشهها، تاریخچه و جزییات خاص آن زبان بسیار مفید خواهد بود. اگر به یادگیری زبان نروژی (norsk) یا فقط سفر به نروژ فکر میکنید، این 6 فکت مهم زبان نروژ چیست میتواند برایتان بسیار کاربردی باشد.
1. نروژی یک زبان اسکاندیناویایی است
زبان نروژی (norsk) یک زبان ژرمنی شمالی (North Germanic) است که حدود پنج میلیون نفر، عمدتا در پادشاهی نروژ به آن صحبت میکنند. این زبان همراه با سوئدی (svensk) و دانمارکی (dansk) یک پیوستار گویشی (dialect continuum) را تشکیل میدهد. به این معنی که لهجههای مختلف این زبانها تا حدی برای یکدیگر قابل فهم هستند. در زبان گفتاری، نروژی نسبت به دانمارکی تلفظی سختتر دارد. به عنوان مثال، صداهای "t" به جای "d" و "p" به جای "b" بیشتر استفاده میشوند. این تفاوت را میتوان در جمله معروف دانمارکی «فرنی قرمز با خامه» دید که در دانمارکی به صورت "rødgrød med fløde" تلفظ میشود. اما در نروژی به شکل "rødgrøt med fløte" ادا میگردد. در سوئدی نیز این عبارت "rödgröt med grädde" گفته میشود، اگرچه معمولا به "fruktkräm" اشاره دارد. این تفاوت نشان میدهد که نروژیها خواندن دانمارکی را آسان میدانند، اما فهمیدن زبان گفتاری آن سختتر است، در حالی که درک سوئدی برایشان سادهتر خواهد بود. زبان نروژی از الفبای لاتین (Latin alphabet) استفاده میکند و سه حرف اضافی æ، ø و å نیز در آن به کار میروند.
2. زبان نروژی دو استاندارد نوشتاری دارد
زبان نروژی تنها یک شکل ندارد، بلکه دو استاندارد نوشتاری (و همچنین معیارهای گفتاری رسمی) دارد: بوکمول (bokmål) و نینوشک (nynorsk). بوکمول نسخه مدرن شده زبان دانمارکی است که تا اصلاحات زبانی 1907 مورد استفاده قرار میگرفت. در حالی که نینوشک در دهه 1850 توسط ایوار آسن (Ivar Aasen) بر اساس لهجههای گوناگون نروژی و با الهام از گذشته نروژی پیش از دانمارکیسازی ایجاد شد. پس از 300 سال حکومت دانمارک، نروژیها نیاز شدیدی به ساخت هویت فرهنگی و زبانی خود داشتند. به همین دلیل دو گروه به وجود آمدند؛ اصلاحطلبانی که خواستار تغییر تدریجی دانمارکی به نروژی بودند و طرفداران نینوشک که خواستار یک زبان کاملا جدید بودند. نتیجه این شد که نروژ هر دو روش را پذیرفت و امروزه مدارس هر دو استاندارد را آموزش میدهند. حتی اگر فردی نامهای به زبان نینوشک به یک اداره دولتی بنویسد، طبق قانون، پاسخ باید به همان زبان ارسال شود. این مسئله باعث شده بسیاری از مهاجران یادگیری زبان نروژی را چالشبرانگیزتر از حد انتظار بدانند.
3. نروژی دارای لهجههای متنوعی است
اما تفاوت لهجهها در زبان نروژ چیست؟ علاوه بر دو شیوه نوشتاری، نروژیها لهجههای منطقهای خود را نیز حفظ کردهاند. این لهجهها به دو دسته کلی شرقی (Eastern) و غربی (Western) تقسیم میشوند. مناطق کوهستانی معمولا لهجههای متمایزتری دارند، زیرا کوهها ارتباط میان مناطق گوناگون را محدود کردهاند. همچنین تفاوتی بین لهجههای شهری و روستایی وجود دارد. برای مثال، گویش شهر برگن (Bergen) فقط دو جنس دستوری دارد، در حالی که نروژی استاندارد دارای سه جنس است.
4. کلمات نروژی میتوانند بسیار طولانی باشند
در نروژی، ترکیب اسمها بسیار رایج است و این مسئله میتواند منجر به ایجاد کلماتی بسیار طولانی شود. مثلا "menneskerettighetsorganisasjoner" به معنای «سازمانهای حقوق بشر» است. این کلمه شاید در فرهنگ لغت نباشد، اما از نظر زبانی صحیح است. این ویژگی باعث میشود که هنگام تایپ به زبان نروژی، بسیاری از کلمات دارای خطوط قرمز تصحیح املایی باشد. این موضوع گاهی باعث شوخیهای زبانی در جامعه میشود. مثلا اگر یک فروشگاه عبارت "lamme lår" (رانهای لنگ) را بهجای "lammelår" (ران بره) بنویسد، میتواند باعث سردرگمی مشتریان شود.
5. آهنگ کلام در نروژی مهم است
یکی از ویژگیهای زبان نروژی که آن را شبیه زبان چینی میکند، داشتن سیستم نواختی (tonal system) است. این زبان دارای دو تُن مختلف است که میتواند معنای کلمات را تغییر دهد. برای مثال، "tømmer" میتواند به معنی «چوب» یا «تخلیه» باشد، بسته به اینکه کدام نواخت به کار رود.
6. زبان نروژی برای نروژیها هویتساز است
اما تاثیرات فرهنگی زبان نروژ چیست؟ بسیاری از نروژیها عاشق زبان خود هستند و درباره آن صحبت میکنند. برنامههای رادیویی و تلویزیونی متعددی به موضوع زبان اختصاص دارند. همچنین در رسانهها نمونههای طنزآمیز از کاربرد اشتباه زبان بسیار دیده میشود. اهمیت زبان در نروژ به حدی است که تغییرات رسمی در آن، مانند اصلاح املایی در سال 1938، منجر به اعتراضات مردمی و حتی سوزاندن کتابهای درسی شد! این موضوع نشان میدهد که نروژیها به زبان خود بسیار حساس هستند و آن را بخشی از هویت ملیشان میدانند. حتی در شمارش اعداد، بسیاری از افراد همچنان از روش قدیمی (مانند «یک و پنجاه» بهجای «پنجاه و یک») استفاده میکنند. درمجموع، زبان نروژی نشاندهنده هویت ملی مردم این کشور است. استفاده از گویشهای محلی، نوشتن به بوکمول یا نینوشک و حتی شمارش اعداد به روش قدیمی، همگی نشانهای از استقلال فکری و فرهنگی نروژیها هستند. به همین دلیل، آنها کشورشان را "annerledeslandet" (کشور متفاوت) مینامند.
دیگر زبانها در کنار زبان نروژ چیست؟
تا اینجا فهمیدیم که زبان نروژ چیست و مردم چه گویشها و نوشتارهایی از آن را استفاده میکنند. اما در کنار زبان نروژی، زبانهای دیگری نیز در این کشور رواج دارند که دو مورد از آنها دارای جایگاه رسمی هستند. در ادامه به بررسی جزییات زبانی در کشور نروژ میپردازیم و نکاتی برای درک بهتر زبانهای این کشور ارائه میدهیم. در نروژ، دو زبان رسمی وجود دارد: نروژی (norsk) و سامی (samisk). مردم سامی که هزاران سال در شمال اسکاندیناوی زندگی کردهاند، زبان خود را دارند که شباهتهایی با زبان فنلاندی (finsk) دارد، اما تحت تاثیر زبانهای دیگر نیز قرار گرفته است. با این حال، زبان غالب در نروژ امروزی همان زبان نروژی است. زبان سامی در برخی مناطق و جوامع اهمیت دارد، اما نروژی زبان اصلی برای ارتباطات روزمره، آموزش و اداره امور کشور است. اگرچه نروژ دو زبان رسمی دارد، اما تنوع زبانی این کشور فراتر از آن است و شامل چندین زبان اقلیت نیز میشود.
1. سامی
زبانهای سامی (samiske språk) متعلق به گروه زبانهای فینواوگری (finsk-ugrisk) هستند و با زبانهای استونیایی (estisk) و فنلاندی ارتباط دارند. سه زبان اصلی سامی شامل سامی شمالی (nordsamisk)، سامی ایناری (inarsamisk) و سامی اسکولت (skoltesamisk) هستند. زبان سامی در مناطقی از لاپلند فنلاند (Finsk Lappland) و لاپلند سوئد (Svensk Lappland) نیز صحبت میشود. این زبانها به لحاظ ساختاری و واژگانی تفاوتهای چشمگیری با یکدیگر دارند.
2. رودی
زبان رودی (Rodi) یک زبان ژرمنی شمالی (nordgermansk) است و در کشورهای روسیه، فنلاند، ایسلند و سوئد نیز صحبت میشود. این زبان از دوران وایکینگها (800-1050 میلادی) به صورت رونی (runer) نوشته میشد، اما از قرن بیستم میلادی به بعد با الفبای لاتین جایگزین شد. اگرچه زبان رودی در طول زمان تغییر کرده است، بسیاری از مردم نروژ هنوز میتوانند متون قدیمی را بخوانند.
3. رومانی
زبان رومانی (romani) متعلق به شاخه هندی-آریایی (indoarisk) از خانواده هندواروپایی (indoeuropeisk) است. این زبان دارای دو گویش اصلی است: ولاخ (vlax) که در اروپای مرکزی و شرقی صحبت میشود و کالو (caló) که در اسپانیا و پرتغال رواج دارد. ریشه این زبان به امپراتوری بیزانس بازمیگردد و توسط گروههای مختلف از مردم روما (roma) در سراسر جهان استفاده میشود.
4. کوین
زبان کوین (kvensk) توسط حدود ۸۰۰ هزار نفر در نروژ، سوئد، فنلاند و روسیه صحبت میشود. این زبان بیشتر در شهرستان فینمارک (Finnmark) و بخشهایی از ترومس (Troms) و نوردلند (Nordland) استفاده میشود. ریشه این زبان به مهاجران فنلاندی و روسی بازمیگردد که در دوره مهاجرتها (400-600 میلادی) به نروژ آمدند. زبان کوین شامل دو گویش اصلی شرقی (skoltesamisk) و شمالی (pitesamisk) است.
دیگر مکان های رواج زبان نروژ چیست؟
اما دیگر مکان های رواج زبان نروژ چیست؟ زبان نروژی در هر منطقه جهان که دارای مهاجران نروژی باشد نیز صحبت میشود. این زبان همراه با دانمارکی (dansk) و سوئدی (svensk) یکی از زبانهای رسمی شورای نوردیک (Nordisk råd) است. کشورهای نوردیک شامل دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد همگی عضو ناتو (NATO) هستند. بنابراین ممکن است در پایگاههای نظامی این کشورها نیز زبان نروژی شنیده شود. در کانادا نیز جوامع نروژیزبان در استانهایی مانند مانیتوبا، ساسکاچوان، بریتیش کلمبیا، آلبرتا، انتاریو و نوا اسکوشیا حضور دارند.
آیا در نروژ انگلیسی صحبت میشود؟
انگلیسی در نروژ به طور گسترده صحبت میشود. این زبان در مدارس از دوره ابتدایی تا دبیرستان آموزش داده میشود و بسیاری از نروژیها سالها آن را مطالعه کردهاند. بیشتر جوانان نروژی حداقل تا حدی به انگلیسی تسلط دارند. به طوری که اگر ببینند فردی در یادگیری نروژی مشکل دارد، به زبان انگلیسی با او صحبت خواهند کرد. چشمانداز زبانی نروژ بازتابی از تنوع فرهنگی و ارتباطات جهانی این کشور است. نروژ کشوری است که با داشتن زبانهای رسمی نروژی و سامی، همراه با زبانهای اقلیتی مانند رودی، رومانی و کوین، به تنوع زبانی و میراث فرهنگی خود احترام میگذارد. استفاده گسترده از انگلیسی نیز نشاندهنده رویکرد باز نروژ به ارتباطات بینالمللی است.
جمعبندی
زبان نروژی به دلیل شباهت با سوئدی و دانمارکی، برای افرادی که یکی از این زبانها را بلد هستند، یادگیری آسانتری دارد. علاوه بر این، نروژی دارای گویشهای متنوعی است که در سراسر کشور استفاده میشوند. یادگیری این زبان نهتنها درهای جدیدی را به روی علاقهمندان به فرهنگ اسکاندیناوی باز میکند، بلکه فرصتهای شغلی و تحصیلی بیشتری را نیز فراهم میسازد. امیدواریم با مطالعه این مطلب دانسته باشید که زبان نروژ چیست و چه ویژگیهایی دارد.