فهرست مطالب
- پرچم سهرنگ
- آزادی، برابری، برادری : شعار جاودان انقلاب فرانسه
- لا مارسیز : سرود جاودان انقلاب فرانسه
- ماریان : نماد جاودان جمهوری فرانسه
- کلاه فریژی : نماد آزادی و انقلاب
- کوکار سهرنگ : نمادی از انقلاب فرانسه
- خروس : نماد ملی فرانسه
- دسته لیکتور : نماد اتحاد جمهوری فرانسه
- خوشه گندم : نمادی از فراوانی
- کاشتکار : نماد باروری و پیشرفت
- جمعبندی
نماد کشور فرانسه، از پرچم آن تا کلاه فریژی، حکایت از هویت، ارزشها و تاریخ پرفرازونشیب این ملت دارند. این نمادها، از یک سو ریشه درگذشتهای دور دارند و از سوی دیگر، با تحولات اجتماعی و سیاسی همگام شده و به نمادهای جهانی تبدیل شدهاند.
پرچم سهرنگ
پرچم سهرنگ، پرچم ملی و نماد کشور فرانسه است که از سه نوار عمودی آبی، سفید و قرمز تشکیل میشود. این پرچم در واقع اصلاح شدهای از کوکار سهرنگ است. اگرچه در طول دو سده گذشته تاریخ فرانسه، تغییرات بسیاری در این پرچم صورت گرفت. اما، شکل کنونی آن از سال ۱۹۴۶ و با تصویب قانون اساسی جدید، بهعنوان پرچم رسمی جمهوری فرانسه به رسمیت شناخته شد.
آزادی، برابری، برادری : شعار جاودان انقلاب فرانسه
شعار «آزادی، برابری، برادری» بهعنوان یکی از مهمترین شعارهای انقلابی در تاریخ جهان، بهویژه در انقلاب فرانسه، شناخته میشود. ریشههای دقیق این شعار مبهم و موردبحث است. اما، اغلب بر این باورند که در آشوب و هیجان انقلاب فرانسه و با تلفیق شعارهای گوناگون آن زمان شکلگرفته است.
این شعار که نماد کشور فرانسه و نشانی از آرمانهای آزادیخواهی، عدالت و همبستگی است، در اواخر قرن نوزدهم و با تاسیس جمهوری سوم فرانسه به صورت رسمی وارد ساختار سیاسی این کشور شد. از آن زمان به بعد، این عبارت بر روی ساختمانهای عمومی، اسناد رسمی و حتی سکهها و تمبرهای فرانسه حک شد تا یادآور ارزشهای بنیادین جمهوری باشد.
قانون اساسی ۱۹۴۶ و ۱۹۵۸ فرانسه نیز به طور رسمی این شعار را بهعنوان یکی از اصول بنیادین نظام سیاسی این کشور به رسمیت شناختند و آن را در جایگاه والایی قرار دادند. امروزه، شعار «آزادی، برابری، برادری» در کنار پرچم سهرنگ و سرود ملی فرانسه، «لا مارسیز»، بهعنوان سه نماد کشور فرانسه شناخته میشود و تحت حفاظت قانون اساسی قرار دارد.
لا مارسیز : سرود جاودان انقلاب فرانسه
لا مارسیز، سرود ملی، نماد کشور فرانسه و یکی از مشهورترین سرودهای انقلابی در جهان است. این سرود حماسی در سال ۱۷۹۲ توسط کلود ژوزف روژه دو ایزل، افسر ارتش فرانسه، سروده شد. در ابتدا، این سرود بهعنوان یک آهنگ جنگی برای ارتش فرانسه در جریان انقلاب کبیر فرانسه ساخته شد و به دلیل اینکه اجرای آن نخستینبار توسط گارد ملی شهر مارسی صورت گرفت ، به این نام مشهور است.
لا مارسیز بهسرعت به نماد مبارزات آزادیخواهانه و انقلابی فرانسه تبدیل شد و بهعنوان سرود ملی این کشور مورد پذیرش قرار گرفت. بااینحال، پس از پایان دوره انقلاب و روی کار آمدن حکومتهای پادشاهی، این سرود برای مدتی ممنوع شد. اما با استقرار جمهوری سوم فرانسه در سال ۱۸۷۹، لا مارسیز مجددا بهعنوان سرود ملی رسمی این کشور احیا شد و تا به امروز این جایگاه را حفظ کرده است.
ماریان : نماد جاودان جمهوری فرانسه
ماریان، یکی از بارزترین و شناختهشدهترین نماد کشور فرانسه است که تصویر او بر روی مهر رسمی کشور، سکهها، تمبرها و اسکناسها به چشم میخورد. ریشههای تاریخی این نماد به انقلاب فرانسه و سال ۱۷۹۲ بازمیگردد. در آن دوران، در ترانههای مردمی جنوب فرانسه، از نام «ماریان» بهعنوان استعارهای از آزادی و جمهوری استفاده میشد.
باگذشت زمان، ماریان بهتدریج به نماد کشور فرانسه تبدیل شد و در دوران امپراتوری دوم فرانسه تحت حکومت ناپلئون سوم، جایگاه ویژهای یافت. اما اوج محبوبیت و رسمیت ماریان به دوره جمهوری سوم فرانسه (۱۸۷۰-۱۹۴۰) بازمیگردد. در این دوره، ماریان بهعنوان تجسم آرمانهای جمهوریخواهی، آزادی و برابری، به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت.
برای تاکید بر اهمیت ماریان بهعنوان نماد ملی، در سال ۱۹۹۹ قانونی در فرانسه تصویب شد که بر اساس آن، تمامی اسناد رسمی دولت باید حاوی لوگوی جدیدی باشند که تصویر ماریان را در خود جایداده است. این قانون نشان از اهمیت ماریان بهعنوان نمادی متحدکننده و معرف هویت ملی فرانسه دارد. امروزه، ماریان نهتنها نمادی تاریخی، بلکه نمادی مدرن و پویا از جمهوری فرانسه است که ارزشهای آزادی، برابری و برادری را نمایندگی میکند.
کلاه فریژی : نماد آزادی و انقلاب
کلاه فریژی، نماد کشور فرانسه با ریشههایی عمیق در روم باستان است. در آن دوران، بردگانی که به اراده خود یا از طریق قوانین به آزادی میرسیدند، به نشانه آزادی و آغاز زندگی جدید، کلاهی مخروطی شکل به سر میکردند. این کلاه بهمرورزمان به نمادی از آزادی و رهایی تبدیل شد.
باگذشت قرنها، در جریان انقلاب کبیر فرانسه، کلاه فریژی بار دیگر بهعنوان نمادی قدرتمند ظهور کرد. انقلابیون فرانسوی که خواهان آزادی و برابری بودند، این کلاه را بهعنوان بخشی از لباس خود برگزیدند و آن را به نشانه مبارزه علیه استبداد و ظلم به سر میگذاشتند. در سال ۱۷۹۳، پوشیدن کلاه فریژی در مجالس و گردهماییهای عمومی پاریس اجباری شد و بهاینترتیب، این کلاه به یکی از بارزترین نمادهای انقلاب فرانسه تبدیل شد.
امروزه، کلاه فریژی بهعنوان نمادی از آزادی، برابری و مبارزات مردمی شناخته میشود و اغلب بر روی سر مجسمه ماریان، نماد جمهوری فرانسه، دیده میشود. این کلاه، پیوندی ناگسستنی با تاریخ انقلاب فرانسه دارد و یادآور مبارزات مردم برای دستیابی به آزادی و حقوق برابر است.
کوکارد سهرنگ : نمادی از انقلاب فرانسه
کوکارد سهرنگ، یکی از شناختهشدهترین نمادهای ملی فرانسه است که از ترکیب سهرنگ آبی، سفید و قرمز تشکیل شده است. این نشان دایرهایشکل، در مرکز خود یک نقطه آبی کوچک، سپس یک حلقه سفید و در نهایت یک حلقه قرمز بزرگ دارد.
ریشههای تاریخی کوکارد سهرنگ به انقلاب کبیر فرانسه بازمیگردد. اگرچه طرح اولیه این کوکار توسط ژاک-لوئی دیوید، هنرمند مشهور فرانسوی، در سال ۱۷۹۴ ارائه شد، اما استفاده از آن به قبل از انقلاب نیز میرسد. در دوران سلطنت لویی چهاردهم، سربازان از کوکاری استفاده میکردند که رنگهای آن نماد شهرهای مختلف فرانسه بود.
در جریان طوفان باستیل، شورشگران پاریسی با ترکیب رنگهای آبی و قرمز (نماد شهر پاریس) با رنگ سفید (نماد خاندان سلطنتی بوربون)، کوکاری جدید ایجاد کردند. این کار به معنای ادای احترام به پادشاه و درعینحال، اعلام آغاز عصری جدید بود. پس از موفقیت انقلاب، لویی شانزدهم با پذیرش این کوکار جدید، بهنوعی آن را به رسمیت شناخت. بهتدریج، کوکار سهرنگ به نماد کشور فرانسه و جمهوریخواهی تبدیل و بهعنوان نشان رسمی گارد ملی فرانسه پذیرفته شد.
خروس : نماد ملی فرانسه
خروس، یکی از شناختهشدهترین و محبوبترین نمادهای ملی فرانسه است. ریشه این نماد به دوران باستان برمیگردد. در زبان لاتین، به خروس «گالوس» گفته میشود که به معنای «فرانسه» یا «گال» نیز هست. این همسانی کلمات، باعث شد تا خروس بهتدریج به نماد کشور فرانسه تبدیل شود.
از قرونوسطی، تصاویر خروس را میتوان در حکاکیها، سکهها و آثار هنری مختلف در فرانسه مشاهده کرد. اما محبوبیت این پرنده در دوران انقلاب فرانسه به اوج خود رسید. انقلابیون فرانسوی، خروس را بهعنوان نمادی از بیداری، مبارزه و پیروزی بر ظلم و ستم انتخاب کردند.
امروزه، خروس بهعنوان یکی از بارزترین نمادهای فرانسه در حوزههای مختلفی از جمله ورزش، هنر و فرهنگ استفاده میشود. بسیاری از شرکتهای فرانسوی، از جمله «ل کوک اسپورتیف»، از تصویر خروس در لوگو و محصولات خود استفاده میکنند. این شرکت ورزشی، نام خود را نیز از عبارت فرانسوی «خروس ورزشی» گرفته است.
دسته لیکتور : نماد اتحاد جمهوری فرانسه
دسته لیکتور (Le faisceau de licteur)، نمادی تاریخی باریشه در روم باستان است که در طول زمان تغییر کرد و اکنون نماد کشور فرانسه محسوب میشود. در روم باستان، دسته لیکتور مجموعهای از چوبهای چوبی بود که در مرکز آن تبر قرار داشت. این دسته توسط لیکتورها، یا محافظان مقامات بلندپایه، حمل میشد و نماد قدرت و اقتدار جمهوری بود.
در فرانسه، این نماد تاریخی دستخوش تغییراتی شد. دسته لیکتور فرانسوی با شاخههای بلوط (نماد عدالت)، شاخههای زیتون (نماد صلح) و سپر حاوی حروف اول جمهوری فرانسه (RF) تزیین میشود. این تغییرات، نماد را با ارزشهای جمهوری فرانسه مرتبط کرده و آن را به نمادی از اتحاد، آزادی و برابری تبدیل کرده است.
پس از انقلاب فرانسه، دسته لیکتور بهعنوان نمادی از قدرت مردم و اتحاد ملی به رسمیت شناخته شد. در سال ۱۹۱۳، وزارت امور خارجه فرانسه به طور رسمی از این نماد در نشان خود استفاده کرد و بهاینترتیب، دسته لیکتور به یکی از نمادهای اصلی جمهوری فرانسه تبدیل شد.
خوشه گندم : نمادی از فراوانی
خوشه گندم، یکی از نمادهای شناخته شده در بسیاری از فرهنگها، بهویژه در فرانسه محسوب میشود. این نماد کشور فرانسه، به شکل یک تاج گل ساخته شده از ساقههای گندم با دانههای طلاییرنگ، نمادی از فراوانی، حاصلخیزی و زندگی است. گره خوردن ساقههای گندم نیز اتحاد، پیوستگی و همبستگی را نشان میدهد.
در تاریخ فرانسه، خوشه گندم بهعنوان نمادی از انقلاب فرانسه و دوران پس از آن، اهمیت ویژهای پیدا کرد. در سالهای قحطی و گرسنگی ناشی از انقلاب، مردم فرانسه با دیدن خوشههای گندم، به آیندهای پر از فراوانی و آبادانی امیدوار بودند. به همین دلیل، خوشه گندم به نمادی از امید و مقاومت تبدیل شد. در برخی از نمایشها و آثار هنری مرتبط با انقلاب فرانسه، بهجای کلاه فریژی (که نماد آزادی بود)، از خوشه گندم بهعنوان نمادی از فراوانی و اتحاد استفاده میشد.
کاشتکار : نماد باروری و پیشرفت
«کاشتکار» یا «زن بذرپاش»، نمادی قدرتمند و آشنا در فرهنگ فرانسه است. این تصویر که در سال ۱۸۹۷ توسط هنرمند اسکار روتی خلق شد، زنی جوان را نشان میدهد که با موهایی به شکل کلاه فریژی (نماد آزادی)، کیسهای از دانه در دست چپ و دست راست پراکنده بر فراز زمین، نماد باروری، رشد و پیشرفت است.
این تصویر بهسرعت به نماد کشور فرانسه تبدیل شد و بهعنوان تجسمی از روحیه پرشور و تلاشگر مردم فرانسه شناخته شد. «کاشتکار» نمایانگر امید به آیندهای روشنتر و آبادانی کشور است. به همین دلیل، این تصویر بر روی سکههای یورو و تمبرهای فرانسوی حک شده تا بهعنوان نمادی از هویت ملی و ارزشهای فرانسوی همچنان زنده بماند.
جمعبندی
نماد کشور فرانسه، از کاشتکار تا خروس گالیک، هر یک داستانی برای گفتن دارند. این نمادها، علاوه بر اینکه هویت ملی فرانسه را شکل میدهند، بهعنوان پل ارتباطی بین این کشور و سایر ملتها عمل میکنند. با شناخت این نمادها، میتوان به درک عمیقتری از تاریخ، فرهنگ و جامعه فرانسه دستیافت.