فهرست مطالب
- نگاهی به قانون دوبلین و بخش‌های مختلف آن
- بخش‌های مختلف دوبلین
- سیستم دوبلین و استثناها برای متقاضیان پناهندگی
- 1 افراد دارای بستگان در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا
- 2 کودکان بدون همراه
- 3 شرایط انسان‌دوستانه و بشردوستانه
- 4 موارد خاص در رابطه با خطر شکنجه و نقض حقوق بشر
- 5 موارد قبلی درخواست پناهندگی و عبور از مرزها
- جمع‌بندی
قانون دوبلین، به عنوان یکی از پیچیده‌ترین قوانین در حوزه پناهندگی و مهاجرت در اتحادیه اروپا، تعیین می‌کند که کدام کشور مسئول بررسی درخواست پناهندگی یک فرد است. این قانون، با هدف جلوگیری از درخواست‌های چندگانه پناهندگی در کشورهای مختلف اتحادیه اروپا و توزیع عادلانه بار پناهندگی، وضع شده است. با این حال، پیچیدگی‌های این قانون و استثنائات متعدد آن، سبب شده است تا بسیاری از پناهجویان و فعالان حقوق بشر در درک دقیق آن دچار مشکل شوند. در این مقاله، تلاش خواهیم کرد تا به این پرسش مهم پاسخ دهیم.
نگاهی به قانون دوبلین و بخش‌های مختلف آن
قانون دوبلین مجموعه‌ای از مقررات اتحادیه اروپا برای مدیریت درخواست‌های پناهندگی است که با هدف تعیین مسئولیت کشورها در بررسی این درخواست‌ها شکل گرفته است. اساس این قانون بر این است که تنها یک کشور عضو اتحادیه اروپا باید مسئولیت بررسی درخواست پناهندگی فرد را بر عهده گیرد. این قانون ابتدا در سال ۱۹۹۰ تصویب شد و در سال‌های بعدی با اصلاحاتی به نام دوبلین II و دوبلین III به‌روز شد تا کارایی آن افزایش یابد و ناهماهنگی‌های اجرایی کاهش یابد.
بخش‌های مختلف دوبلین
قانون دوبلین از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هرکدام به جنبه‌ای خاص از فرایند پناهندگی می‌پردازد. یکی از بخش‌های مهم این قانون، معیارها و مکانیسم‌هایی برای تعیین کشوری است که باید درخواست پناهندگی را بررسی کند. در این میان، معیارهایی مانند حضور خانواده در کشور خاص، داشتن ویزا یا اقامت معتبر، یا ورود غیرقانونی از طریق مرزهای آن کشور تعیین‌کننده خواهند بود.
بخش دیگر به فرایند انتقال پناهجویان بین کشورهای عضو اختصاص دارد. این فرایند شامل مراحل اداری و زمانی است که کشور مبدأ و مقصد برای انتقال فرد به توافق می‌رسند. همچنین، حقوق پناهجویان در حین فرایند انتقال و الزام به ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به آنان نیز مورد توجه است. به‌علاوه، قانون دوبلین مواردی مانند تعلیق فرایندهای انتقال در صورت بروز خطرات انسانی و حقوقی و امکان بررسی درخواست‌ها در موارد استثنایی را پیش‌بینی کرده است.
(شاید برای شما جذاب باشد: راه های دور زدن دوبلین)
سیستم دوبلین و استثناها برای متقاضیان پناهندگی
قانون دولین اصولی دارد که به تعیین کشوری می‌پردازد که باید درخواست پناهندگی را بررسی کند. به طور معمول، قانون دوبلین به این ترتیب عمل می‌کند که اولین کشور اتحادیه اروپا که فرد پناهجو به آن وارد شده، مسئول بررسی درخواست او خواهد بود. با این حال، قانون دوبلین استثناهایی نیز دارد که افراد خاصی را از این قوانین معاف می‌کند.
استثناها و شرایطی که در قانون دوبلین در نظر گرفته شده است عبارت‌اند از:
افراد دارای بستگان در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا
یکی از استثناهای مهم این است که اگر فرد پناهجو دارای بستگان نزدیک (مانند والدین، همسر، یا فرزندان) در کشور دیگری از اتحادیه اروپا باشد، قانون دوبلین می‌تواند به او اجازه دهد درخواست پناهندگی خود را در آن کشور ارائه کند. این قانون به عنوان یک اولویت برای تجدید پیوند خانوادگی در نظر گرفته شده و شرایط انسانی بیشتری را فراهم می‌آورد.
کودکان بدون همراه
کودکان بدون همراه یکی از مهم‌ترین گروه‌هایی هستند که قانون دوبلین در مورد آن‌ها معافیت قائل می‌شود. اگر یک کودک بدون همراه وارد کشوری از اتحادیه اروپا شود، این کشور باید مسئولیت بررسی درخواست پناهندگی او را بر عهده بگیرد و نمی‌تواند کودک را به کشور دیگری ارجاع دهد. این استثنا به منظور حفاظت از حقوق و رفاه کودکان در شرایط آسیب‌پذیر ایجاد شده است.
شرایط انسان‌دوستانه و بشردوستانه
در برخی موارد خاص، اگر شرایط فرد پناهجو به گونه‌ای باشد که بازگشت او به کشور اول خطرناک یا غیراخلاقی به نظر برسد، کشور دوم می‌تواند تصمیم بگیرد که درخواست او را بررسی کند. برای مثال، اگر فرد بیمار یا دارای شرایط خاص جسمانی باشد که به کمک‌های پزشکی خاص نیاز دارد، ممکن است کشور دوم مسئولیت رسیدگی به درخواست پناهندگی او را بپذیرد.
موارد خاص در رابطه با خطر شکنجه و نقض حقوق بشر
اگر فرد پناهجو اثبات کند که در صورت بازگشت به کشور اول (مطابق قانون دوبلین) با خطر شکنجه، آزار یا نقض حقوق بشر مواجه می‌شود، کشور دوم می‌تواند درخواست او را بررسی کند. این قانون در راستای رعایت کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تنظیم شده است.
موارد قبلی درخواست پناهندگی و عبور از مرزها
اگر فرد پناهجو قبلا در کشور دیگری از اتحادیه اروپا درخواست پناهندگی داده باشد و سپس به کشور دوم منتقل شود، کشور دوم می‌تواند از قانون دوبلین استفاده کرده و درخواست پناهندگی او را بررسی نکند، مگر این که دلایل انسانی دیگری در میان باشد.
جمع‌بندی
برخی افراد از قانون دوبلین معاف می‌شوند. این معافیت شامل کودکان بدون همراه، افراد دارای بستگان نزدیک در کشورهای دیگر اتحادیه اروپا، و افرادی که به دلایل انسانی یا بشردوستانه نیاز به حمایت دارند می‌شود. همچنین، در صورتی که فرد با بازگشت به کشور اولیه با خطر شکنجه یا نقض حقوق بشر مواجه باشد، می‌تواند از این قانون معاف شود. به‌علاوه، برخی موارد مانند نیازهای پزشکی و شرایط خاص جسمانی ممکن است باعث شود کشور دوم درخواست پناهندگی او را بررسی کند. این معافیت‌ها برای حفاظت از حقوق بشر و رفاه افراد است.
