روستای تاریخی و کهن «کن» در قسمت شمال غربی شهر و استان تهران قرار داشته و قدمتی ۱۴۰۰ ساله و براساس بعضی شواهد حتی گفته می‌شود قدمتی دو هزار سال دارد. وقتی پای صحبت اهالی روستای کن – به خصوص قدیمی‌های این روستا- می‌نشینید و به صحبت‌های آنها درباره قدمت روستای‌شان گوش می‌دهید، متوجه می‌شوید که مطمئنا این روستا سابقه تاریخی زیادی دارد. بیشتر اهالی اینجا می‌گویند چند سال پیش زمان احداث بنا و ساختمانی در کنار مدرسه دخترانه روستای کن، استخوان‌هایی در حفاری‌های به عمل آمده کشف و پیدا شده که از نحوه دفن کردن‌شان که رو به قبله نبوده، مشخص شده سابقه این روستا حتی به پیش از اسلام برمی‌گردد. روستا و منطقه کن، در گذشته از توابع ری و منطقه بسیار وسیعی بوده به طوری که روزگاری از جاده چالوس تا جنوب شهر تهران امتداد داشته، اما این روزها تنها روستای کوچک کن با چندین محله از آن باقی مانده است. شرکت در تور تهرانگردی
جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کن
منطقه کن یکی از خوش آب‌و‌هواترین مناطق تهران بوده و مهم‌ترین دلیل آن هم کوه‌های بزرگ و زیادی از جمله: کوه باغ میر، کوه آسیابک، کوه دره مالا، تپه کوهک، کوه کبوتک، کوه گرم‌دره، کوه پیر داوود، کوه هزار دره، کوه دره شور، کوه بازارک، کوه شاه‌نشین، کوه لوارک، پهنه‌حصار (رشته کوه)، کوه لیچه و کوه مزرا است که دور تا دور آن را احاطه کرده‌اند. وجود این کوه‌ها نه تنها باعث تاثیر مطلوب در آب و هوای این منطقه شده، بلکه دره‌های زیادی را هم در آنجا ایجاد کرده که به تفرجگاه‌هایی برای اهالی تهران تبدیل شده‌اند از جمله: دره حصارک، تنگه باغ میر، دره مالا، دره زرنو کوچک، دره زرنو بزرگ، دره پل حاجی محمد علی، دره لوسک، تنگه، دره ولوزونه، دره باغ درغمش، خرگوش دره، دره رودخانه، دره لوره‌کون، دره وسک، دره لتمال موسوم به دره آسیاب باد، گرم‌دره در انتهای کوه آسیاب باد، دره دروازه کوهک، دره پستونک، دره خواجه، دره قلاچ و هزار دره.
همان طور که اشاره شد منطقه و روستای قدیمی کن جزو معدود مناطقی از پایتخت است که آب و هوایی مطلوب دارد و به دلیل وجود امام‌زاده‌ها، که معروف‌ترین آنها امام‌زاده داوود (ع) است، و همچنین درختان سر به فلک کشیده و کهنسال که هر کدام عمری چند صد ساله دارند، این روزها جزو یکی از معروف‌ترین و نام آشناترین قطب‌های گردشگری تهران محسوب می‌شود.
افرادی که از شلوغی پایتخت خسته شده‌اند و به دنبال مکانی دنج برای استراحت و کسب آرامش می‌گردند، می‌توانند آن را در این روستای قدیمی، در کوچه باغ‌های زیبا و خانه‌های خشت و گلی آن که معماری و سبک و سیاق خاص خودشان را دارند، بیابند. ناگفته نماند بهترین زمان برای بهره‌مندی از زیبایی‌های طبیعی روستای کن، فصل‌های بهار و تابستان است. مانند بیشتر روستاهای قدیمی و تاریخی کشورمان، روستای کن هم جاذبه‌های دیدنی زیادی دارد که می‌توان ردپای تاریخ را در آنها مشاهده کرد از جمله: مسجد قدیمی سر چاه که به ثبت میراث فرهنگی رسیده است، پل حاج محمد علی کنی، آب انبار، حمام، قنات و ….
کن امروزی
البته جای بسی تاسف است که برخی محلات و ساکنین این روستای تاریخی و کهن هم میراث آبا و اجدادی‌شان را با رهاوردهای هزاره جدید و زندگی صنعتی و ماشینی عوض کرده‌اند و دیگر با بوی خوش روستا بیگانه شده‌اند و خانه‌هایی با بافت مدرن و شهری جایگزین خانه‌های دو طبقه قدیمی خشت و گلی شده‌اند. روستای کن این روزها با اتوبان و بزرگراه‌های معروف پایتخت از جمله اتوبان‌های همت، حکیم و آزادراه تهران – شمال همسایه شده و شاید تا چند صباحی دیگر، اثری از آن کوچههای باریک و گلی و خانه‌های قدیمی نماند … متاسفانه این تغییرات باعث شده که روز به روز فرهنگ باستانی مردم کن هم به ورطه فراموشی نزدیک‌تر شود. ساکنان قدیمی روستای کن به لهجه کنی، که به زبان تاتی هم معروف بوده، صحبت می‌کرده‌اند که این روزها این لهجه و زبان هم به فراموشی سپرده شده است. شغل اصلی مردم کن از قدیم‌الایام و با توجه به شرایط مطلوب آب و هوایی منطقه، کشاورزی و باغداری بوده است.
رودخانه کن
پیش‌تر از این اشاره شد که اطراف روستای کن را کوه‌های بلند احاطه کرده و دره‌های خوش آب و هوایی در بین این مناطق کوهستانی جا خوش کرده‌اند. یکی از نام آشناترین جاذبه‌های طبیعی و البته دیدنی روستای کن، «رودخانه کن» به طول ۳۳ کیلومتر است که از کوه‌های بلند و مرتفع توچال سرچشمه گرفته و از میان این دره‌ها و روستای کن عبور می‌کند. آب رودخانه کن توسط آب نهر و چشمه‌هایی که از دل کوه‌های اطراف کن بیرون می‌آید، تامین می‌شود.
شخصیت‌های بنام کن
از روستای قدیمی کن، صاحبان نام و بزرگانی در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی و علوم پیشرفته روز بروز و ظهور یافته‌اند که از معروف‌ترین آنها می‌توان به شخصیت‌های بزرگی همچون ملا علی کنی (نویسنده، مرجع تقلید، فقیه و عالم علوم اسلامی در عهد قاجار که با اعتراض امتیاز رویتر را باطل کرد.)، محمدرضا مهدوی کنی (مؤسس و رئیس دانشگاه امام صادق (ع)، رئیس مجلس خبرگان، وزیر کشور و نخست‌وزیر سابق)، محمدباقر باقری کنی (عضو سابق مجلس خبرگان رهبری و سرپرست دانشگاه امام صادق (ع))، مسعود علی‌محمدی (دانشمند فیزیک هسته‌ای) و دکتر علی کنی ( اولین رئیس فدراسیون فوتبال و کمیته ملی المپیک ایران) اشاره کرد.
محلات قدیم و جدید کن
آنچه که این روزها از روستای قدیمی و کهن کن با سابقه‌ای بس طولانی و باشکوه باقی مانده، تنها شامل پنج محله قدیمی می‌شود که اسامی آنها با گویش و زبان محلی عبارت است از: بالان (بالون)، اسماعیلیان (اسمالون)، میان‌ده (میونده)، دارقاضی(درقاضی) و سرآسیاب (سراسیاب). از بین این محلات، محله‌های بالون و اسمالون نسبت به محلات دیگر سابقه و قدمت تاریخی طولانی‌تری دارند و جمعیت بیشتری را هم در خود جای داده‌اند. البته همان طور که اشاره شد کن در گذشته شامل وسعت جغرافیایی زیادی بوده که در گذر تاریخ قسمت‌هایی از آن به شکل مناطق جدید شهر تهران از آن جدا شده‌اند از جمله: کوهسار، شهران، شهر زیبا، آریاشهر و دهکده المپیک.
امام‌زاده داوود
یکی از جاذبه‌های زیارتی کن، که از گذشته‌های دور جایگاه خاصی در بین مریدان و شیفتگان ائمه و معصومین داشته، امام‌زاده داوود است. این آرامگاه در منطقه زیبایی میان کوه‌های بخش «کن» قرار گرفته است. مسیر رسیدن به این امام‌زاده، به دلیل کوهستانی بودنش، بسیار سخت و مشکل بوده است، به‌خصوص در گذشته که زائرین مجبور بودند این راه را با کمک قاطرچی‌ها یا حتی مسافتی را پیاده طی کنند. اما این مسیر سخت و طاقت‌فرسا از اشتیاق زائرین کم نمی‌کرد و حتی شاید بتوان گفت لذت زیارت را برای آنها چندین برابر می‌کرد. در حال حاضر این مسیر آسفالت شده، اما با این وجود هنوز هم باید حداقل ۱۵ دقیقه از مسیر را تا رسیدن به امام‌زاده که سربالایی تندی هم هست، پیاده طی کنید.
